Meysam Badamchi

AZERBAYCAN VE KÜRT ETNİK MİLLİYETÇİLİĞİNİN ÇOK KÜLTÜRLÜLÜK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: İRAN VE TÜRKİYE'YE İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Meysam Badamchi, Araştırma Makalesi

Bu çalışmada İran milliyetçiliği, çoğunluk/merkez ve azınlık/çevre ilişkisi bağlamında ele alınmaktadır. Çalışmanın odağında İran’daki Azerbaycan Türkleri yer almaktadır. Çalışmada, ilk önce Kuzu’nun Çok Kültürlülük: Türkiye’de Kürtler ve Devlet adlı kitabının çizdiği kuramsal çerçeve üzerinden İran’daki ve Türkiye’deki çok kültürlülük yaklaşımı karşılaştırılacaktır. Söz konusu kuramsal çerçevenin İran’la uyumluluğundan bahsedilecek ve İran ve Türkiye’deki Azerbaycan ve Kürt etnik milliyetçiliği arasındaki benzerlikler incelenecektir. İngiltere’de Türk siyaseti ve çok kültürlülük üzerine çalışan Kuzu, çok kültürlü teori ve pratiğin Batı toplumlarının, özellikle Belçika ve Kanada örneklerinin ötesinde Türkiye gibi ülkelere uygulamasının sınırlarını keşfetmeyi amaçlamaktadır. Kuzu, çok kültürlülüğü tamamen reddetmemekte ancak ampirik olarak temellendirilmiş ılımlı bir çok kültürlülük modeli önermektedir. Bu modelle birlikte bu iki yaklaşım arasındaki olası çelişkileri çözmek zorunda kalmadan, güçlü çok kültürlülük ile sivil/liberal milliyetçilik arasında geçiş yaptığı söylenebilir. Kuzu’nun çalışması, Azerbaycan Türklerinin ve İran’daki diğer Fars olmayan etnik grupların durumunu sorgulamak ve günümüzde tanınma mücadelelerini değerlendirmek için önem arz etmektedir. Bu kuramsal çerçeveden hareketle çalışmanın amacı, Soğuk Savaş sonrası dönemde etnik çoğulculuk temelinde tarihî olarak kökleşmiş olan İran ulusal kimliğini yeniden tanımlamanın önünü açmak ve Azerbaycan etnik milliyetçiliğine uyum sağlamak için ılımlı bir çözüm önermektir.

Anahtar Kelimeler: Sivil/Liberal Milliyetçilik, Güçlü Çok Kültürlülük, Etnik Milliyetçilik, Azerbaycan
Türkleri, Kürtler

Sayfa: 73-99