Fatih Tuna

Filistinli direniş hareketi Hamas tarafından 7 Ekim 2023’te gerçekleştirilen El Aksa Tufanı Operasyonu ve bu operasyon sonrası yaşanan Filistin-İsrail çatışmalarında Hindistan’ın İsrail’i destekleyen bir tutum sergilediği görülmüştür. Bu durum Yeni Delhi hükûmetinin 1947’deki bağımsızlığından itibaren takip ettiği İsrail-Filistin meselesindeki denge politikasından uzaklaştığına işaret etmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı uzun yıllar boyunca Bağlantısızlar Hareketi’nin önde gelen aktörlerinden biri olan Hindistan’ın dış politikasında meydana gelen bu dikkat çekici değişimin nedenlerinin araştırılmasıdır. Yeni Delhi hükûmeti 1947’de Britanya’dan elde ettiği bağımsızlığın ardından uzun yıllar boyunca emperyalizm ve sömürgecilik karşıtı bir dış politika yürütmüş ve Filistin-İsrail sorununda dengeli bir duruşa sahip olmuştur. Yeni Delhi hükûmetinin İsrail ile Filistin arasındaki bu son çatışmada neden Tel Aviv yönetimini desteklediğini anlamak için ilgili politika yapıcı ve uygulayıcı kurum ve kişilerin açık kaynaklara yansımış olan söylemlerinin yanı sıra konu hakkında bilgili uzman ve akademisyenlerin çalışmaları birincil ve ikincil kaynaklar olarak kullanılmıştır. Bu yöntemle yapılan araştırmanın sonucunda ise Hindistan’ın iç politikasında meydana gelen değişim, Çin’in yükselişi nedeniyle ABD ve Hindistan’ın birbirine yakınlaşması, İsrail ve Hindistan’ın savunma sanayi gibi kritik sektörlerde iş birlikleri ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun yakın kişisel ilişkisinin Hindistan’ın geleneksel olarak takip ettiği dengeli dış politikasından uzaklaşıp daha fazla İsrail’e ve ABD’ye yakınlaşmasına sebep olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Hae Won Jeong tarafından kaleme alınan “South Korea’s Middle Power Diplomacy in the Middle East: Development, Political and Diplomatic Trajectories” başlıklı İngilizce kitabın tanıtım yazısıdır.

Son yıllarda teknolojinin giderek gelişmesi ve savunma sanayisinde yapılan atılımlarla birlikte birçok devletin güvenlik güçleri SİHA olarak isimlendirilen silahlı insansız hava araçlarına sahip olmuştur. Personel kayıplarının asgari seviyeye indirilmesi, terörle mücadele faaliyetleri ve sınır ötesi operasyonlarda risk faktörlerini azaltıp hedeflenen tehditleri hızlı bir şekilde etkisiz hâle getirmesi gibi çeşitli avantajları sebebiyle SİHA teknolojisinin kullanılması devletler tarafından daha tercih edilir bir hâle gelmiştir. İç ve dış güvenlik operasyonlarında riskleri azaltıp belirlenen hedeflere etkin ve verimli bir şekilde ulaşmayı sağladığı düşünülen SİHA teknolojisi aynı zamanda çeşitli zorluk ve riskleri de beraberinde getirmektedir. Başta ABD olmak üzere bazı ülkeler özellikle 11 Eylül saldırılarının ardından geliştirilen “teröre karşı savaş” doktrini bağlamında yapılan operasyonlarda sahada verdikleri insan kayıpları sonrasında kendi kamuoylarında artan huzursuzluğu yatıştırmak amacıyla yabancı ülke topraklarında yaptıkları operasyonlarda kendi askerlerini riske atmak yerine SİHA saldırıları yapmak suretiyle belirledikleri terörist hedefleri etkisiz hâle getirme yoluna gitmişlerdir. Ancak şimdiye kadar yapılan SİHA saldırıları hakkında gizlilik, istihbarat bilgileri ve millî güvenlik gibi nedenlerden çok az yetkilinin bilgisi bulunmaktadır. Ülkelerdeki demokratik kurumların, parlamentoların ve yargının gerçekleştirilen SİHA operasyonları konusunda denetim ve gözetim yapamamaları bu operasyonların hukuka uygunluğu noktasında soru işaretleri uyandırmaktadır. Bu çalışmada silahlı insansız hava aracı operasyonları hukuk devleti ve uluslararası hukuk açısından değerlendirilmekte ve İran Devrim Muhafızları Ordusunun (DMO) dış operasyonlardan sorumlu Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin 3 Ocak 2020 tarihinde ABD tarafından SİHA saldırısıyla öldürülmesi vaka çalışması olarak incelenmektedir. Bu araştırmada, Kasım Süleymani’nin uluslararası hukuka aykırı bir şekilde suikaste uğradığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: SİHA Operasyonları, Uluslararası Hukuk, ABD, İran, Kasım Süleymani.